Polskie Skarby Kulinarne to nowy edukacyjny program społecznej odpowiedzialności biznesu, którego mecenasem jest sieć hurtowni MAKRO Polska, a głównym partnerem – Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Celem inicjatywy jest zwiększenie świadomości Polaków na temat bogactwa polskiej tradycji kulinarnej i rozbudzenie w nich patriotyzmu kulinarnego. Program składa się z dwóch filarów: pierwszym z nich jest edukacja szefów kuchni, restauratorów i uczniów szkół gastronomicznych poprzez warsztaty, spotkania, materiały edukacyjne i wsparcie ekspertów. Drugim filarem programu jest natomiast popularyzacja wiedzy na temat kuchni polskiej wśród konsumentów m.in. poprzez cykl filmów i animacji edukacyjnych. Na potrzeby programu przeprowadzono badanie „Jak Polacy postrzegają kuchnię polską?”.
Zapytani o to, jakie smaki i przyprawy kojarzone są z kuchnią polską, respondenci wskazali smak słony (49%), ziołowy (44%) i kwaśny (39%). Natomiast z dyskusji prowadzonej przez ekspertów programu Polskie Skarby Kulinarne wynika, że kuchnia polska ma tak naprawdę smak słodko-kwaśny (tylko 23% badanych wskazało taką odpowiedź).
Według badanych przyprawy kojarzone z tradycyjną kuchnią polską to: czosnek (52%), pieprz (36%), chrzan (33%), pietruszka (32%), majeranek (32%) i koperek (29%). Z pierwszych znanych polskich książek kucharskich wynika, że w dawnej Polsce popularne były przyprawy takie, jak szafran, imbir, goździki, gałka muszkatołowa czy cynamon. Przyprawy te były natomiast rzadko wskazywane przez respondentów (od 1 do 3%).
Za potrawy typowo polskie i niezapożyczone z innych krajów badani uznają bigos (94%), kapuśniak (86%), kaszankę (85%), żurek (85%) i kotlet schabowy (83%). Celem programu Polskie Skarby Kulinarne jest pokazanie, że polska kuchnia to prawdziwe bogactwo smaków, które kształtowało się przez wieki czerpiąc z różnych kultur. Okazuje się, że prawdziwy polski rosół smakuje jak zupa Pho, a torty nie muszą być słodkie – mogą być nawet z kapusty! Warty uwagi jest również fakt, że respondenci najczęściej wskazywali potrawy mięsne, podczas gdy mieszkańcy dawnej Polski przez większą część roku byli bardziej weganami niż mięsożercami.
W badaniu zapytano również, czym Polacy poczęstowaliby gości z zagranicy, aby pokazać im smak kuchni polskiej. Badani wskazali dania, które najbardziej lubią – pierogi (40%), bigos (34%) i sernik (34%). Jednak nie są to, poza bigosem, potrawy uważane za najbardziej charakterystyczne dla kuchni polskiej.
Polacy regularnie jadają polskie dania w swoich domach – przygotowane samodzielnie lub przez bliskich – 75% respondentów jada tak co najmniej kilka razy w tygodniu. Widoczne są jednak pewne różnice ze względu na miejsce zamieszkania – mieszkańcy dużych miast rzadziej niż pozostali jadają polskie dania we własnych domach. W gościnie – u rodziny lub znajomych – jada 69% badanych, kilka razy w miesiącu lub rzadziej. Natomiast poza domem – w restauracji lub innym lokalu gastronomicznym – 58% badanych jada polskie dania raz w miesiącu lub rzadziej.
W badaniu przeprowadzonym na potrzeby programu Polskie Skarby Kulinarne zapytano również o to, czy Polacy zwracają uwagę, aby produkty spożywcze pochodziły z Polski. Respondenci najczęściej zwracają uwagę na rodzime pochodzenie pieczywa (85%), rzadziej mięs i wędlin, nabiału i warzyw (od 82% do 83%). Najmłodsi badani (w wieku 18-24 lata) przykładają wyraźnie mniejszą wagę niż pozostali do pochodzenia kupowanych produktów spożywczych.
Wyniki wskazują, że Polacy nie postrzegają siebie jako narodu szczególnie ceniącego i pielęgnującego kuchnię narodową. Za większych patriotów kulinarnych wskazują Włochów, Japończyków, Francuzów, Chińczyków czy Greków. Na postrzeganie patriotyzmu kulinarnego wpływ ma płeć i wiek. Kobiety i osoby młodsze w większym stopniu niż mężczyźni i osoby starsze postrzegają Polaków jako ceniących własną kuchnię narodową. Rozbudzenie wśród Polaków patriotyzmu kulinarnego ma właśnie na celu program Polskie Skarby Kulinarne.
Raport „Jak Polacy postrzegają kuchnię polską?” przygotowano na podstawie badania opinii publicznej, przeprowadzonego w lutym 2018 roku przez Kantar TNS na zlecenie sieci hurtowni MAKRO Polska. Badanie odbyło się metodą CAWI (bezpośredni wywiad prowadzony drogą internetową wspomagany komputerowo) na reprezentatywnej pod względem wieku, płci i miejsca zamieszkania próbie 1000 panelistów – użytkowników Internetu w wieku 18-65 lat.